Vox Populi

Auteur: Francis Pacherie
Uitgegeven door Tilsit Edition, 2000
Een strijdspel tussen gladiatoren voor 3 tot 6 spelers vanaf 9 jaar.
Vrij vertaald door Bart Bernaert

Doel van het spel

Elke speler is een gladiatorentrainer. Het doel is LANISTA of oppertrainer te worden. Dat doe je met je supporters en je gladiatoren. Als je gladiatoren Sterren worden, schenk je ze aan een kandidaat-keizer. Als iemand echt keizer wordt, wint de speler die hem de meeste Sterren heeft geschonken.

Spelonderdelen

1 spelbord, met 6 wijken (elk bestaande uit 8 vakken)
1 populariteitsbord met 6 gleuven, 1 per kandidaat-keizer
1 zwarte bak om onder het populariteitsbord te zetten
6 x 14 kaartjes, met waarden van 1 tot 5; aan de ene kant zijn ze gladiator, aan de andere supporter
6 clubkaarten
6 figuurtjes van het Colosseum
6 schijven voor Applaus/Gejouw
6 lauwerkransjes (=populariteitsmeters)
6 x 5 kaartjes met '?'
6 kaartjes met de gezichten van de kandidaat-keizers
de 6 namen van de kandidaat-keizers (driehoekig)
3 "moord"-kaartjes (=assassinat)
1 kaartje "minnaar van Cleopatra" (=amant de Cléopâtre)
55 speelkaarten
stukken van 1 of 5 sestertiën
1 dobbelsteen

Spelvoorbereiding

Leg het spelbord centraal.
Meng de speelkaarten en leg ze gedekt naast het spelbord.
Elke speler neemt:
- 1 clubkaart
- de 14 kaartjes gladiator/supporter in zijn clubkleuren
- een Applaus/Gejouw-schijf
- 3 kaartjes met '?' in zijn clubkleuren
- 7 sestertiën
- 4 spelkaarten van de stapel. Niet aan anderen tonen!
Leg het populariteitsbord op de geleegde zwarte bak, met de gleuven boven holtes. Doe de driehoekige kaartjes van de kandidaten in de juiste gleuven.
Leg op elk Colosseum een kaartje met het gezicht van een kandidaat-keizer.
Elke speler zet 1 Colosseum (met kaartje) ergens in een wijk. Er mag maar 1 Colosseum per wijk zijn.
Leg bij elke kandidaat-keizer een lauwerkransje op I (=1) op de populariteitsmeter.

Het spel

De jongste speler begint. Iedere speler mag in zijn beurt 3 dingen doen:

1° een supporter én een gladiator leggen

a) een supporter leggen: vraag aan je linkerbuur in welke wijk je een supporter mag leggen. Hij toont een wijk. Leg een supporter op een open vakje (=geen Colosseum en geen eerdere supporter) van die wijk. Hier mag niemand meer bij.
b) een gladiator leggen: leg op de populariteitsmeter een gladiator bij een kandidaat-keizer naar keuze. Hier mogen onbeperkt gladiatoren liggen (ev. gestapeld). De kandidaat staat symbool voor een Colosseum op het spelbord.

2° een gevecht organiseren

dit mag als er 3 of meer supporters aan een Colosseum-vakje grenzen of als er een rijtje van 3 of meer supporters bij een Colosseum-vakje aansluit. De kleur van een supporter speelt hierbij geen rol. Ook de grenzen van de wijken zijn geen beletsel om een rijtje te vormen.
wie geen gevecht wil/kan organiseren, gaat direct naar de 3de handeling
wil en kan de speler wél een gevecht organiseren, dan meldt hij eerst om welk soort gevecht het gaat:
- bekergevecht: organiseren kost 1 sestertie
- titelgevecht: organiseren kost 3 sestertiën
- internationaal gevecht: organiseren kost 5 sestertiën
elke speler (ook als hij geen betrokken supporters heeft) bepaalt nu wat zijn team doet: applaudiseren of uitjouwen. Alle spelers mogen overleggen wat de anderen doen. Na de nodige gesprekken legt iedereen zijn Applaus/Gejouw-schijf, bedenkt door zijn hand, op tafel. Op een teken worden de handen weggenomen. Er wordt bepaald of Applaus of Gejouw het haalt door de punten van de betrokken supporters te tellen, die applaudiseren/uitjouwen (zie de schijf van de speler). Bij gelijke stand wint Applaus!
als Applaus wint:
- wie zijn supporters liet jouwen, neemt 1 supporter (ALS hij een betrokken supporter heeft!) uit het spel (= niet terugnemen, maar helemaal weg).
- wie zijn supporters liet applaudiseren, neemt al zijn gladiatoren van de betrokken arena vanop de populariteitsme-ter en doet die in de gleuven die hij wil. Je kan daarbij ook '?'-kaartjes (met waarde 0) in het pak mengen. Zo weet niemand in welke gleuven je welke waarden precies steekt. Nu zijn de gladiatoren Sterren geworden bij een kandidaat-keizer.
- de organisator van het gevecht krijgt 4 sestertiën.
- de kandidaat-keizer van de betrokken arena stijgt in populariteit: 1 punt voor een bekergevecht, 2 punten voor een titelgevecht en 3 punten voor een internationaal gevecht.
Als Gejouw wint:
- wie zijn supporters liet applaudiseren, neemt 1 supporter (ALS hij een betrokken supporter heeft) uit het spel (= niet terugnemen, maar helemaal weg).
- wie zijn supporters liet jouwen, mag een een spelkaart van de stapel bijnemen.
- verder zijn er geen winsten voor organisator/kandidaat-keizer, omdat de partij door het volk is uitgejouwd.

3° einde van de beurt

wie geen gevecht wou/kon organiseren, mag als slot van de beurt 1 sestertie OF 1 spelkaart bijnemen.

Spelkaarten en andere speciale zaken leggen

Spelkaarten:
- er zijn A (Arena)- en F (Forum)-kaarten
- A-kaarten mogen enkel gelegd worden in fase 2, voor de Applaus/Gejouw-kaarten onthuld worden
- F-kaarten mogen enkel in fase 1 of 3 gelegd worden
- ook als het hun beurt niet is, mogen spelers kaarten afleggen
- spelers mogen kaarten ruilen voor gunsten/geld, bv. bij onderhandelingen over applaudiseren/jouwen
- afgelegde kaarten worden uit het spel gehaald
- als de kaartenstapel op is, mag niemand nog bijnemen
"moord"kaartjes:
- mogen gebruikt worden bij 'Een gek in de stad', 'Sex-schandaal' en 'Vertrappeld'
- wie zo'n kaartje legt bij een kandidaat-keizer, doodt die kandidaat. Hoeveel punten hij ook heeft of nog krijgt, hij kan nooit meer keizer zijn! Dit kaartje is heel belangrijk!!
kaartje "minnaar van Cleopatra":
- mag gebruikt worden bij 'Onderdrukking in de Gallische buurt', 'Plots verliefd' en 'Mijn held'
- leg het kaartje bij de aangegeven politicus; bij gelijke stand van kandidaat-keizers op het einde van het spel, krijgt de "minnaar van Cleopatra" voorrang op de andere
sestertiën:
- dienen (zie hoger) om gevechten te organiseren
- je kan ook een '?'-kaartje (= een nepkaartje) bijkopen voor 2 sestertiën per stuk
- spelers mogen sestertiën ruilen, bv. bij onderhandeling over wie zal applaudiseren/jouwen
'?'-kaartjes:
- als je gladiatorenkaartjes in een gleuf steekt, kan je tegelijk '?'-kaartjes als afleiding in een andere gleuf steken. Zo weet niemand bij welke kandidaat-politicus jij werkelijk gladiatoren afgeeft!

Einde van het spel

Het spel eindigt als een kandidaat-keizer op X (=10) of meer staat OF als de clubkaarten van alle spelers leeg zijn. De lopende ronde wordt wel nog afgewerkt; na de laatste speler stopt het spel.
De kandidaat met de hoogste populariteit wordt keizer. Bij gelijke stand wint ev. de "minnaar van Cleopatra". Is die er niet, dan geldt de volgorde: Pompeius-Crassus-Caesar-Antonius-Octavius-Brutus.
De populariteitstabel wordt opgetild en bij de nieuwe keizer worden de kaartjes uitgehaald. De waardes van alle kaartjes worden geteld (dus niet het aantal kaartjes!); '?'-kaartjes zijn 0 waard.
De trainer (=speler) met de hoogste punten wordt LANISTA. Bij gelijke stand worden de punten van de overgebleven supporters op het spelbord geteld. Dan kan er een ex-aequo zijn.

Veel speelplezier! (Bart Bernaert)

Vertaling van de 55 spelkaarten

Cléopâtre= Cleopatra: je krijgt 5 sestertiën bij. Je mag deze kaart pas spelen als je nog 4 supporters/gladiatoren hebt. Door het leggen van deze kaart zijn enkele kaarten nu pas speelbaar.
Lynchage médiatique= showproces: de kandidaat bij dit gevecht verliest 2 punten populariteit, als Gejouw wint. Als 'Beste vijanden' hierbij komt, verliezen 2 kandidaten elk 2 punten populariteit.
Sponsors: dobbel. 1-2: alle spelers betalen 1 sestertie/ 3-6: wie deze kaart legde, krijgt 3 sestertiën bij.
Aux chiottes l'arbitre= weg met de scheids: dobbel. 1-3: de jouwers krijgen 2 punten bij/ 4-6: de jouwers krijgen zoveel punten bij als bij een tweede dobbelsteenworp.
Président d'honneur= erevoorzitter: alle spelers noemen luidop een kandidaat-keizer. Wie de meeste nominaties krijgt, wint 1 punt populari-teit. Bij gelijke stemmen telt de hiërarchie (beginnen met Pompeius).
Récupération politique= politiek maneuver: als Applaus wint, krijgt de kandidaat-keizer bij dit gevecht 1 extra-punt aan populariteit.
Remplaçant= vervanger: u mag 1 van uw gladiatoren verplaatsen van arena, als u geen vertrouwen hebt in de uitslag van het gevecht.
Piétiné= vertrappeld: als Gejouw wint, wordt de betrokken kandidaat-keizer gedood! De kaart 'Beste vijanden' mag niet extra gespeeld worden.
Match amical= vriendenpartij: dobbel. 1-4: Gejouw krijgt 1 punt extra/ 5-6: Gejouw krijgt 3 punten extra.
Mauvaise sonorisation= geluidsprobleem: als Gejouw en Applaus gelijke stand hebben, wint Gejouw deze ene keer.
Hooligans: leg deze kaart op een wijk. Gedurende deze beurt is deze wijk uitgeschakeld van alle activiteit.
Coup de foudre= plots verliefd: enkel speelbaar na 'Cleopatra'. Leg 'Minnaar van Cleopatra' bij de kandidaat van je keuze.
Arène pourrie= rottige arena: alle spelers samen moeten in overleg 5 sester-tiën betalen. Zolang dat niet gebeurd is, krijgt Gejouw bij elke ronde 3 punten extra.
Emeute dans les quartiers égyptiens= rellen in de Egyptische buurt: alle politici, behalve Pompeius, verliezen 1 punt populariteit.
Amicale des supporters= supportersclub: de speler aan de beurt moet zijn supporter zetten in de wijk die u wil. Neem ook een extra-speelkaart.
Quartier libre= vrij kwartier: u mag uw supporter zetten in de wijk die u zelf kiest.
Règlements de comptes entre supporters= afrekening onder supporters: dobbel. 1-3: Caesar verliest 2 punten populariteit/ 4-6: Pompeius verliest 2 punten populariteit.
Pétage de gueule= op je smoel: deze kaart mag enkel bij een internatio-naal gevecht gespeeld worden. Dobbel voor elke gladiator in de arena: bij 4, 5 of 6 gaat de gladiator uit het spel.
Répression dans le quartier Gaulois= onderdrukking in de Gallische wijk: alle politici verliezen 1 populariteitspunt, behalve Caesar.
Augmentation du prix des billets= verhoging van de toegangsprijzen: de kaart gebruiken kost 3 sestertiën. Gejouw krijgt +3.
Dépense inconsidérée= domme onkost: de organisator van het gevecht moet 3 sestertiën extra betalen, wat het type gevecht ook mag zijn. Kan hij niet betalen, dan eindigt zijn beurt direct, zonder fase 3.
Bastons dans les faubourgs Babyloniens= heibel in de Babylonische buurt: dobbel. 1-3: Crassus verliest 2 punten populariteit/ 4-6: Brutus verliest 2 punten populariteit.
Dream Team: kan pas gespeeld worden NA de kaart 'Cleopatra'. Je mag een super-match organiseren voor 8 sestertiën en 4 punten populariteit.
Scandal sexuel= sexschandaal: kies een politicus. Alle spelers zeggen hardop 'voor' of 'tegen'. Als 2 of meer spelers voor de politicus zijn, is alles OK. Anders is zijn loopbaan voorbij en kan hij nooit keizer worden.
Tournée générale= een rondje: betaal 3 sestertiën. Applaus krijgt +3.
Frères ennemis= beste vijanden: duid een politicus aan. Hij krijgt even veel populariteitspunten als de politicus, in wiens arena gevochten wordt
Censure= censuur: duid een speler aan. Hij mag niet meestemmen bij een mondelinge stemming.
Equipe réserve= reserveploeg: gooi de dobbelsteen. 1-2: +1 voor Gejouw; 3-4/ +3 voor Gejouw/ 5-6: +5 voor Gejouw.
Poule de luxe= luxe-liefje: pas speelbaar NA de kaart 'Cleopatra'. De politicus die 'Liefje van Cleopatra' is, moet 5 sestertiën verzamelen van alle spelers. Als het hem niet lukt, verliest hij 2 populariteitspunten.
Interview: de organisator van een gevecht beslist solo over Applaus of Gejouw.
Un fou dans la ville= een gek in de stad: duid een politicus aan. Alle spelers stemmen voor/tegen hem. Als er minstens 1 speler voor hem is, gebeurt er niets. Anders wordt hij gedood en kan hij geen keizer worden.
Pax deorum= godsvrede: geen enkele politicus krijgt punten voor het gevecht. 'Politiek maneuver' en 'showproces' tellen deze beurt niet.
Suspension insoutenable= ondraaglijke spanning: dobbel. 1-2: +1 voor Applaus/3-4: +3 voor Applaus/5-6: +5 voor applaus.
Transfer tardif= late transfer: deze kaart kost 2 sestertiën. Je mag 1 uit het spel gezet schijfje weer als gladiator in een arena naar keuze zetten.
Ne pas déranger= niet storen: enkel speelbaar als de politicus bij het ge-vecht de 'Minnaar van Cleopatra' is. Hij krijgt geen populariteitspunten.
Arène gratuite= gratis arena: ALLE supporters van alle wijken doen mee. De kaart 'Hooligans' telt niet mee.
Mon héros= mijn held: enkel speelbaar na 'Cleopatra'.De popu-lairste politicus wordt 'Minnaar van Cleopatra'. Bij gelijke stand geldt de volgorde vanaf Pompeius.
Place au sport= sport gaat voor: geen enkele speler mag bij dit gevecht nog een kaart leggen. U ook niet.
Bookmaker: enkel speelbaar bij een Bekergevecht. Zet 1 tot 5 sestertiën en dobbel. Bij 5 of 6 krijgt u 3 x uw inzet terug. Anders enkel uw inzet.
Expulsion= uitzetting: verzet een vijandelijke supporter naar waar u maar wil op het bord.
Panem et circenses= brood en spelen: elke supporter krijgt voor dit gevecht de waarde 1.
Tricherie= bedrog: leg deze kaart bij mondelinge stemming. Uw stem telt dubbel.
Droits télé= televisierechten: dobbel. 1-2: elke speler verliest 2 sestertiën/3-6: u krijgt 6 sestertiën.
Match épique= heldengevecht: dobbel. 1-4: Applaus krijgt zo veel punten bij, als er kaarten gelegd zijn in deze beurt (deze kaart inbegrepen)/5-6: 'Vriendenwedstrijd', 'Weg met de scheids' en 'Verhoging van de toegangsprijzen' tellen deze beurt niet.
Magouille= herrie: u mag het resultaat van een dobbelsteen veranderen in een getal dat u uitkomt.
Merchandising: dobbel. 1-2: u wint 1 sestertie/3-4: u wint 2 sestertiën/5-6: u wint 4 sestertiën
C.O.J.C.= C.O.C.S. (comité voor organisatie van circusspelen): enkel speelbaar NA 'Cleopatra'. Alle spelers stemmen voor of tegen Antonius: als er meer tegen zijn, verliest hij 1 punt populariteit. Bij gelijkheid of meer voor, gebeurt er niets.
Vae victis= wee de verliezers: als Gejouw wint, sterven alle gladiatoren in de betrokken arena.
Public enthousiaste= enthousiast publiek: dobbel. 1-2: +1 voor Applaus/3-4: +2 voor Applaus/5-6: +4 bij voor Applaus.
Match truqué= afgesproken spel: u mag het resultaat van een dobbelsteen veranderen in een getal dat u uitkomt.
Presse à scandales= roddelpers: dobbel. 1-4: alle politici verliezen 1 punt populariteit/5-6: alle politici verliezen 2 punten populariteit.
Affaire de famille= familiekwestie: enkel speelbaar NA 'Cleopatra'. Alle spelers stemmen voor of tegen Octavius: als er meer tegen zijn, verliest hij 1 punt populariteit. Bij gelijkheid of meer voor, gebeurt er niets.
Vox populi, vox dei: wat het volk wil, wil God: alle bij deze beurt al gelegde kaarten keren terug naar hun eigenaars en mogen deze beurt niet meer gelegd worden.
Echauffourée dans les quartiers grecs: heibel in de Griekse wijk: dobbel. 1-3: Octavius verliest 2 punten populariteit/ 4-6: Antonius verliest 2 punten populariteit.
Mauvais organisateur= slechte organisator: de speler aan de beurt MOET een gevecht organiseren, tenzij hij te weinig geld heeft of er te weinig supporters zijn.
Règlement de comptes entre supporters= afrekening onder de supporters: dobbel. 1-3: Caesar verliest 2 punten populariteit /4-6: Pompeius verliest 2 punten populariteit.