Troia - Historische Szenarien aus der Welt der Siedler-von-Catan

Auteur: Klaus Teuber
Uitgegeven door Kosmos, 2001
Een nieuw historisch scenario voor het overbekende spel.
Vrij vertaald door A.J. van Kesteren, Nederland

Troje

Bij het verhaal van de Trojaanse oorlog

Homerus vertelt ons in de Ilias over de ontvoering van de Griekse Helena door de Trojaanse prins Paris. Hij schrijft over de daarop volgende wraak-veldtocht van de Grieken, die na een oorlog en belegering van 10 jaar eindigt met de verwoesting van Troje. Meer over de achtergrond van het verhaal en de sage van de Trojaanse oorlog vind je in de appendix.

Kort overzicht

De spelers nemen in dit scenario de rol aan van buurvolken Troje en de Griekse stad Mykene. Aan het begin van het spel krijgt elke speler een geheime beslissingskaart die bepaalt of de speler voor Troje of voor Mykene strijdt.
Om 'zijn' stad te ondersteunen kan een speler tijdens zijn bouwfase grondstoffen afdragen. De belegerde stad Troje heeft erts en wol nodig om nieuwe krijgers uit te rusten; Mykene heeft behoefte aan hout voor schepen en hutten, en aan graan.
Wie grondstoffen afdraagt, helpt niet alleen zijn stad, maar ontvangt ook waardevolle handelspunten. Met handelspunten wordt de bouw van handelsschepen mogelijk, die de speler gedurende het spel grote voordelen opleveren.
Hoe succesvoller een stad is, des te meer overwinningspunten krijgen spelers die voor deze stad spelen. Aan het einde zal die speler winnen, die niet alleen met steden en dorpen zijn machtsbasis op het land uitbreidt, maar die zich ook met schepen een machtspositie op zee weet te veroveren.

Spelmateriaal

Het volgende materiaal is nodig uit het basisspel:

Alle dorpen, straten en steden
Alle grondstofkaarten
De kaart 'Langste handelsroute'
Beide dobbelstenen

Daarnaast is het volgende materiaal nodig:

Alle handelspunten-fiches
Per persoon 1 beslissingskaart
Per persoon 7 scheepsfiches
10 handelskaartjes (2:1)
de zeevaardersfiguur met voet
2 overwinningspunt-kaarten Troje en Mykene

De voorbereiding

Het spelbord beeldt Griekenland en Klein-Azië af met de beide steden Troje en Mykene. Onderaan op het spelbord zijn in 11 tekeningen de belangrijkste gebeurtenissen van de sage van de Trojaanse oorlog weergegeven (sage-lijst). In het groene gedeelte staan voor Mykene voordelige gebeurtenissen afgebeeld, in het bruine gedeelte voor Troje.
Met zes personen wordt het volledige spelbord gebruikt, met vier spelers blijft het rechter 1/3 deel achterwege.
Let op: landvelden zonder getallen leveren geen grondstoffen op!

Elke speler kiest een kleur en krijgt van die kleur alle straten, dorpen en steden uit het basisspel.
Elke speler krijgt van zijn kleur 7 scheepsfiches. Op de voorkant van een scheepsfiche staan de kosten voor een schip afgebeeld. De schepen moeten in de volgorde van de getallen (1-7) worden gebouwd. Van de fiches maakt een ieder een stapel , geordend op getal. Als een schip gebouwd wordt,wordt het met de achterkant naar boven op het speelveld gelegd (zie 'schepen bouwen' verderop).
Sorteer zoals gewoonlijk de grondstofkaarten. Neem een kaart elk van wol, erts, hout en graan, en leg deze afgedekt naast het spelbord. Dit zijn de eerste kaarten van de ondersteuningsstapel.
Plaats de zeevaardersfiguur op de met een rode pijl aangegeven zeetegel.
Leg de handelskaartjes 2:1 en de beide dobbelstenen klaar.
Leg de beide overwinningspunt-kaarten Troje en Mykene op het middelste veld van de sage-lijst.
Als met vier spelers wordt gespeeld verwijdert U een Mykeense en een Trojaanse beslissingskaart. Schud vervolgens de kaarten en deel ze uit. Elke speler moet tot het eind van het spel zijn beslissingkaart geheim houden.
Omdat er in dit scenario geen ontwikkelingskaarten zitten, wordt de kaart 'Grootste riddermacht' niet gebruikt. De rover wordt ook niet gebruikt, bij een 7 wordt in plaats van de rover de zeevaardersfiguur verplaatst.

Spelverloop

In dit scenario gelden in principe de regels van het basisspel. Bij zes spelers gelden ook de regels van de uitbreiding voor vijf en zes spelers. Aanvullende of afwijkende regels worden hierna verklaard.

1. Opbrengstfase

Wie aan de beurt is gooit met de dobbelstenen. De grondstoffen worden zoals in het basisspel vergeven.

2. Handels- en bouwfase

Wie aan de beurt is kan zoals gewoonlijk straten, dorpen en steden bouwen. Het is niet mogelijk ontwikkelingskaarten te kopen.
Daarnaast kan de speler:
- grondstoffen afdragen &emdash; voor Troje of Mykene (al naar gelang de beslissingskaart),
- als de ondersteuningsstapel gevuld is het verloop van de strijd bepalen, en/of
- een of meerdere schepen bouwen.

2 a. Grondstoffen afdragen

Een speler mag, om zijn stad te ondersteunen, tijdens de handels- en bouwfase een keer 1, 2 of 3 grondstofkaarten afdragen.
- Afgedragen grondstofkaarten worden afgedekt bij de ondersteuningsstapel gelegd (medespelers mogen niet zien welke kaarten worden afgegeven). In principe mag iedere grondstof afgedragen worden. Het is natuurlijk het meest zinvol om die grondstoffen af te dragen die op de beslissingskaart worden aangegeven (zie 'strijd om Troje' verderop).
- voor het afdragen van 1, 2 of 3 grondstofkaarten (vrije keuze) krijgt de speler een handelspunt uit de voorraad.
Voorbeeld: Een speler draagt twee grondstoffen af; hij legt ze afgedekt op de ondersteuningsstapel en krijgt daarvoor een handelspunt.

2 b. Gevulde ondersteuningsstapel: strijd om Troje

Een episode in de strijd om Troje wordt uitgevochten als een speler zijn beurt beëindigd heeft en de ondersteuningsstapel
- bij 4 spelers uit 10 of meer kaarten, of
- bij 6 spelers uit 13 of meer kaarten bestaat.

De speler die zojuist zijn beurt beëindigd heeft neemt dan alle kaarten van de ondersteuningsstapel in de hand en schud de stapel. Vervolgens deelt hij
- bij 4 spelers 7 kaarten, of
- bij 6 spelers 10 kaarten open neer.

De overige kaarten vormen de eerste kaarten van de volgende ondersteuningsstapel. Van de open grondstofkaarten tellen
- alle erts en wol als een punt voor Troje, en
- alle hout en graan als een punt voor Mykene.
- steenkaarten zijn neutraal en leveren geen punten op.
Voorbeeld: er wordt met 4 spelers gespeeld. Aan het einde van een beurt bestaat de ondersteuningsstapel uit 11 kaarten. De speler neemt de kaarten en schudt ze. Hij dekt na elkaar 7 kaarten open op. Hout en graan worden Mykene toebedeeld, erts en wol Troje. Steen is neutraal. Uiteindelijk staat het 3-2 voor Mykene &emdash; Mykene wint het gevecht.

Strijdverloop of de saga-lijst

De uitkomsten van de diverse gevechten tussen Mykene en Troje worden op de saga-lijst weergegeven.
- Heeft Troje meer punten dan Mykene, dan wordt de overwinningspunt-kaart van Troje in de richting van de bruine pijl een vakje opgeschoven,
- heeft Mykene meer punten dan Troje, dan wordt de overwinningspunt-kaart van Mykene in de richting van de groene pijl een vakje opgeschoven,
- bij een gelijke stand wordt geen van de overwinningspunt-kaarten verplaatst.
De overwinningspunt-kaarten geven aan hoeveel overwinningspunten elke speler met desbetreffende beslissingskaart bezit.
Voorbeeld: Mykene heeft met 3-2 gewonnen. De overwinningspunt-kaart van Mykene wordt naar het derde veld verplaatst. Iedere speler met een beslissingskaart van Mykene heeft nu drie extra overwinningspunten.

2 c. Schepen bouwen

Een schip kost elk één wol en hout, én twee handelspunten. Als een speler de kosten betaalt heeft draait hij het bovenste scheepsfiche om en legt deze op het spelbord. Daarbij moet de volgende regels in acht genomen worden:
1. scheepsfiches worden in het midden van zeetegels met een scheepssymbool gelegd,
2. op elke zeetegel mag zich slechts één scheepsfiche bevinden,
3. een scheepsfiche mag alleen op een zeetegel worden gelegd als zich óf op een van de hoekpunten van de zeetegel een eigen nederzetting bevindt, óf op een van de aangrenzende zeetegels reeds een scheepsfiche van de speler ligt,
4. na het bouwen van een schip moet de speler de zeevaardersfiguur verplaatsen,
5. een speler mag een schip bouwen op de zeetegel waar op moment de zeevaardersfiguur zich bevindt, omdat die aansluitend verplaatst wordt.
Voorbeeld 1: Speler rood bezit een nederzetting aan de kust. Hij betaalt een hout, een wol en twee handelspunten, en plaatst zijn schip op de zeetegel met zijn nederzetting op de hoekpunt. Aansluitend verplaatst hij de zeevaardersfiguur naar het witte schip.
Voorbeeld 2: Zijn tweede schip kan de rode speler op een van de drie zeetegels plaatsen die grenzen aan het eerste rode schip. Tegel 'A' is strategisch bijzonder gunstig, omdat hij daarmee de westelijke route van de witte speler blokkeert.

Wie een schip bouwt krijgt daarvoor een permanent voordeel dat als symbool op de achterzijde van de scheepsfiches staat afgebeeld:
- de speler mag vanaf nu drie gelijke grondstoffen inruilen voor een willekeurige andere (3:1 haven uit het basisspel),
- de bouw van het schip levert een extra overwinningspunt op,
- de eigenaar van het schip mag tijdens de handels- en bouwfase een van de kaarten van de ondersteuningsstapel pakken. Dit dient blind te gebeuren. Als tegenprestatie legt hij een van zijn handkaarten in de stapel terug (dit mag ook dezelfde kaart zijn die hij net trok),
- de speler mag een van de 2:1 handelskaartjes pakken. De op het kaartje afgebeelde grondstof mag hij vanaf nu in een verhouding van 2:1 ruilen tegen een willekeurige grondstof (zoals een 2:1 haven uit het basisspel),
- de eigenaar van het schip mag tijdens zijn handels- en bouwfase een kaart uit de ondersteuningsstapel trekken. Hij hoeft geen kaart terug te leggen.

'7' gegooid

Bij het gooien van een 7 gelden dezelfde regels als in het basisspel. In plaats ven de rover wordt echter de zeevaardersfiguur verplaatst.

Het zeevolk

Een speler mag de zeevaardersfiguur verplaatsen als hij 7 gooit, of als hij een schip bouwt. Bij het verplaatsen gelden de volgende regels:
- de figuur wordt in het midden van een vrije of door een scheepsfiche bezette zeetegel geplaatst,
- wie de figuur verplaatst mag een grondstofkaart trekken van een speler die óf een nederzetting op een hoekpunt van de zeetegel heeft gebouwd, óf een scheepsfiche op dit veld bezit,
- indien de speler bij meer dan een medespeler een kaartje kan trekken, moet hij een medespeler uitkiezen en bij hem een kaartje trekken,
- zolang een scheepsfiche door de figuur bezet is, is het niet toegestaan de voordelen van dat schip te gebruiken.
Voorbeeld: De zeevaardersfiguur staat op een oranje scheepsfiche. Rood bouwt een schip (A) en verplaatst het zeevolk naar het witte schip (B). De witte speler mag nu niet meer 3:1 ruilen, totdat het zeevolk weer verplaatst wordt.

Overig

Handelspunten tellen niet als grondstof. Ze mogen niet verhandeld of geruild worden.
De 'Langste handelsroute' kan alleen maar met straten gebouwd worden. Schepen verlengen de handelsroute niet.

Einde van het spel

Er zijn twee manieren om het spel te beëindigen:
1. Een speler is aan de beurt en bezit 15 of meer overwinningspunten. Deze speler wint het spel,
2. Een overwinningspunt-kaart wordt op een veld van de sage-lijst geplaatst met een zes. In dit geval is de Trojaanse oorlog te einde en heeft die stad gewonnen wiens overwinningspunt-kaart op het 'zes-veld' staat. De speler die op dat moment de meeste overwinningspunten heeft wint. Hebben meerdere spelers evenveel overwinningspunten, dan wint de speler met de meeste handelspunten.

Noot van de auteur

Natuurlijk heeft volgens de sage Mykene de Trojaanse oorlog gewonnen. Om voor een spannend en eerlijk spel te zorgen heb ik mezelf de vrijheid gegund, een Trojaanse zege mogelijk te maken. In dat geval heeft de laatste Trojaanse tekening in de sage-lijst de volgende betekenis: de Trojanen hebben de Griekse list door en het houten paard de stad niet binnen gesleept.