EUROPA 1945-2030

Auteur: Duccio Vitale & Leo Colvini
Uitgegeven door Eurogames, 1998
Een tactisch bordspel voor 3 tot 6 spelers vanaf 12 jaar waarin de hereniging van Europa sinds 1945 herspeeld wordt en doorgaat tot 2030.

DOEL VAN HET SPEL:

De spelers hebben als gemeenschappelijk doel om in vier spelrondes zoveel mogelijk landen tot de E.U. te laten toetreden.
Elke speler vertegenwoordigt daarbij een 'Europese partij' die zelf zoveel mogelijk verkiezingen (alleen of samen met anderen) probeert te winnen om zodoende politiek sterker te worden en de meeste zegepunten te verzamelen.
Twee keer breken in Europa ook lokale of regionale conflicten uit. Het antwoord van het verenigde Europa op deze conflicten zal van doorslaggevend belang zijn voor de toekomst van het continent.
De speler die na vier rondes de meeste zegepunten kon verzamelen, wint dit spel.

SPELMATERIAAL: (zie ook p. 3)

Speelbord met een kaart van het huidige Europa aangevuld met een aparte volgordetabel waarop landenkaartjes kunnen gelegd worden
38 blauwe puzzelstukjes - voor elke land één (of twee) stukje(s)
4 grotere "historische" puzzelstukken - deze worden bij het begin van het spel op het speelbord geplaatst en bij het begin van de tweede of derde ronde weggenomen
42 landenkaartjes met daarop specifieke landeninformatie - voor het spel zijn van belang: de politieke betekenis van het land voor Europa (= wit cijfer op groen veld), de sterkte van de anti-Europese krachten in dat land (= zwart cijfer in cirkel) en de ronde waarin dat land in het spel gebracht wordt (= blauw cijfer onderaan links) (De landenkaartjes van de 'kleine' landen zijn gewoon ter informatie bijgevoegd!)
120 speelfiguren in 6 verschillende kleuren - dit zijn de zogenaamde 'kiesstenen'
6 gekleurde ronde houten schijfjes - deze geven voor elke speler op de rand van het speelbord het aantal politieke punten aan
28 genummerde ronde schijfjes - deze worden gebruikt om op het speelbord de volgorde van de 'verkiezingen' aan te duiden
99 blauwe zegepunten (75 met waarde '1' en 24 met waarde '5')
20 schijfjes met aan de voorkant 'spanningsgebied' (= wit op blauw) en op de achterkant 'oorlogsgebied' (= rood op zwart)
1 vierkante markeersteen om de spelronde aan te duiden
2 tienzijdige dobbelstenen
zorg ook voor een klokje waarop een tijdsduur van één minuut kan ingesteld worden

ALGEMEEN SPELVERLOOP:

EUROPA wordt in vier spelrondes gespeeld.
In elke ronde worden in heel wat landen verkiezingen gehouden. Worden daarbij de nodige stemmen verzameld om de lokale anti-Europese krachten te overwinnen, dan treedt dit land toe tot de E.U.
De spelers die aan verkiezingen deelnemen, kunnen politieke punten én zegepunten bekomen. Politieke punten zijn nodig om de eigen kieskracht te verhogen en om 'president van de E.U.' te kunnen worden. Zegepunten bepalen uiteindelijk de eindwinnaar van het spel.

SPELVOORBEREIDING:

Plaats het speelbord in het midden en leg het bord met de volgordetabel ernaast.
Leg de vier grote (donkere) puzzelstukken op het speelbord. Deze bedekte landen komen pas later in het spel. Leg tevens het kaartje 'C.C.C.P.' bovenop de landsnaam 'Rusland'.
De markeersteen wordt op "spelronde 1" geplaatst.
De landenkaartjes worden in drie aparte stapeltjes (volgens spelronde) klaargelegd (Zie hiervoor het grote blauwe cijfer onderaan links van elk kaartje).
De landenkaartjes voor de eerste spelronde worden verdekt geschud en daarna in een willekeurige volgorde open gelegd in de volgordetabel (te beginnen met veld '1').
Deze toevallige volgorde wordt ook op het speelbord verduidelijkt d.m.v. de ronde getallenschijfjes. (Leg de getallen '1' tot '15' elk bij het overeenkomstige land.)
Elke speler kiest een kleur en ontvangt enkele bijbehorende kiesstenen. Hij ontvangt eveneens een welbepaald aantal politieke punten.
- bij 6 spelers: 2 kiesstenen en 20 politieke punten
- bij 5 spelers: 2 kiesstenen en 24 politieke punten
- bij 4 spelers: 3 kiesstenen en 30 politieke punten
- bij 3 spelers: 4 kiesstenen en 40 politieke punten.
De politieke punten van elke speler worden met het bijbehorende schijfje aangeduid op de waardetabel aan de rand van het speelbord.

VERLOOP VAN EEN SPELRONDE:

Elke spelronde verloopt in 5 opeenvolgende fasen:
- bepalen van de speelvolgorde
- berekenen van het aantal kiesstenen per speler
- bepalen van de volgorde van de verkiezingen
- plaatsen van de kiesstenen op het speelbord
- uitvoeren van de verkiezingen in elk van de aangeduide landen.
In de derde en vierde spelronde wordt voor het plaatsen van de kiesstenen nog een extra fase 'oorlogsrisico's' uitgevoerd.

ALLE SPELFASEN IN DETAIL:
A) BEPALEN VAN DE SPEELVOLGORDE:

In de eerste spelronde dobbelt elke speler met een dobbelsteen. De speler met de hoogste dobbelwaarde begint. Daarna volgen de andere spelers in wijzerzin.
Vanaf de tweede ronde wordt de speelvolgorde bepaalt door het aantal politieke punten van elke speler: eerst de speler met de meeste punten, daarna de speler met het tweede hoogste aantal, enz. (Bij een eventuele gelijkstand, moeten de betrokken speler dobbelen. De speler met de hoogste dobbelwaarde speelt eerst.)

B) BEREKENEN VAN HET AANTAL KIESSTENEN PER SPELER

Elke speler bepaalt het maximaal aantal kiesstenen dat hij kan inzetten bij de eerstvolgende verkiezingen (en eventuele vredesmissies).
Hiervoor deelt hij zijn politieke punten door 10. Er wordt steeds naar beneden afgerond (69 politieke punten = 6 kiesstenen!).
Daarna neemt hij evenveel kiesstenen en plaatst deze voor zich.

C) BEPALEN VAN DE VOLGORDE VAN DE VERKIEZINGEN

Een speler schud de landenkaarten voor de betreffende spelronde en legt deze (beginnend bij vak '1') in een willekeurige volgorde in de volgordetabel.
Daarna wordt in elk land het overeenkomstige getal gelegd. (Dit dient enkel om de volgorde van de verkiezingen te verduidelijken op het speelbord.)
In de tweede en derde ronde moeten nieuwe landenkaartjes toegevoegd worden aan de reststapel van de vorige ronde. Ook moeten dan twee grote puzzelstukken van het speelbord weggenomen worden (evenals het naambordje 'C.C.C.P.').

D) PLAATSEN VAN DE KIESSTENEN OP HET SPEELBORD

In de eerder vastgestelde speelvolgorde plaatst elke speler nu de helft van zijn beschikbare kiesstenen (indien nodig naar boven afronden!) in één of meerdere landen op het speelbord. Alleen landen waar verkiezingen plaats vinden mogen uitgekozen worden.
Zodra alle spelers dit gedaan hebben, komen ze in dezelfde volgorde nogmaals aan beurt en plaatsen dan alle overblijvende kiesstenen.
Alleen in de eerste spelronde mogen alle spelers zomaar kiezen in welk(e) land(en) ze hun kiesstenen plaatsen. In de tweede, derde en vierde ronde moeten alle kiesstenen geplaatst worden in landen die grenzen aan lidstaten van de E.U. of er d.m.v. een streeplijn mee verbonden zijn.

E) HOUDEN VAN VERKIEZINGEN

De volgorde van de verkiezingen werd in een vroegere fase reeds vastgelegd. Alle verkiezingen volgen elkaar op zoals aangeduid in de volgordetabel.
Op elke landenkaart staan twee getallen die nu van belang zijn:
een wit cijfer = de politieke waarde van dat land (dit puntenaantal wordt evenredig verdeeld onder de winnaars van de verkiezingen!)
een zwart cijfer = het minimum aantal kiesstenen nodig om de verkiezingen te kunnen winnen.
Elk land wordt apart bekeken. Volgende twee mogelijkheden kunnen zich voordoen:
Het aantal aanwezige kiesstenen is nul of kleiner dan het minimum aantal vermeld op de kaart: In dit geval winnen de nationalisten en wordt het land nog geen lid van de E.U. Het landenkaartje van dit land wordt op de stapel voor de volgende ronde gelegd. De verkiezingen worden in de volgende ronde hernomen. Alle aanwezige kiesstenen worden weggenomen en terug bij de voorraad gelegd.
Het aantal aanwezige kiesstenen is even groot als of groter dan het minimum aantal vermeld op de kaart: In dit geval kan dit land wel toetreden tot de E.U. Hiervoor is wel eerst overeenstemming nodig bij de aanwezige partijen. Een eventuele coalitie mag er maximaal uit drie partijen bestaan en moet het minimum aantal kiesstenen bevatten én de absolute meerderheid behalen.
Regels bij het vormen van een coalitie en verloop van de verkiezing:
In een eerste fase (= onderhandelingsfase) mag elke speler die kiesstenen in het betreffende land heeft staan, een voorstel tot coalitievorming formuleren. Een 'coalitie' bestaat daarbij minimaal uit één en maximaal uit 3 partijen. Het aantal kiesstenen van alle coalitiepartners moet samen minstens even groot zijn als het zwarte cijfer op de landenkaart.
Daarna wordt in een tweede fase (= stemmingsfase) gestemd over de voorstellen.
De volgorde waarin de voorstellen worden gestemd, wordt bepaald door de algemene speelvolgorde. Deze volgorde wordt bij elke stemming nagekeken a.h.v. de politieke punten van elke speler. Het voorstel van de 'sterkste' speler komt altijd eerst. Na het formuleren van het coalitievoorstel, wordt in wijzerzin gestemd. Elke aanwezige speler stemt bij elk voorstel met 'ja' of 'neen'. Nadere uitleg mag niet gegeven worden. De 'waarde' van elke stem is even groot als zijn aantal kiesstenen in het betreffende land. Zodra een voorstel door een absolute meerderheid van de aanwezige kiesstenen wordt goedgekeurd, is de verkiezing voorbij. Andere voorstellen worden niet meer gestemd.
Belangrijke opmerking:
Om de speelduur niet onnodig te verlengen, mag de onderhandelingsfase niet langer dan 1 minuut duren en mag elke betrokken speler in de stemmingsfase alleen met 'ja' of 'neen' antwoorden.
Indien er na de stemming geen absolute meerderheid gevormd kon worden, dan winnen de nationalisten en wordt de verkiezing hernomen in een volgende spelronde. Alle kiesstenen worden weggenomen en terug bij de voorraad gelegd. Het betreffende landenkaartje komt op de stapel voor de volgende ronde terecht.
Indien de verkiezing wel één of meerdere overwinnaar(s) oplevert, dan gebeurt het volgende:

Elke speler die deel uitmaakte van de winnende coalitie krijgt hiervoor één zegepunt.
De politieke puntenwaarde van het land (= het witte getal) wordt verdeeld onder alle spelers van de winnende coalitie. Elke speler krijgt evenveel punten. De puntenschijfjes van deze spelers worden evenredig verschoven.
Opmerking:
Is de politieke puntenwaarde van een land slechts '2' of '4', en zijn er drie coalitiepartners betrokken bij de overwinning, dan wordt de politieke waarde van dat land verhoogd tot '3' of '6'. Hierdoor krijgt elke coalitiepartner 1 of 2 politieke punten.
Elke speler van de winnende coalitie mag één kiessteen verplaatsen naar een aangrenzend land waar de verkiezingen (in deze ronde) nog niet plaats vonden (Een land dat verbonden is d.m.v. een streeplijn geldt ook als aangrenzend.). Alle overblijvende kiesstenen worden daarna van het speelbord verwijderd. De volgorde van verplaatsen gebeurt volgens de algemene speelvolgorde.
Het land dat t.g.v. de verkiezingen lid werd van de E.U., wordt bedekt met het passende blauwe puzzeldeel.
Praktische tip:
Doe dit steeds na een volledige spelronde. Leg hiervoor na elke toetreding de landenkaartjes van de nieuwe leden apart.
Het landenkaartje van dit land wordt uit het spel genomen. Een land dat lid werd van de E.U., blijft lid. Er is geen weg terug.

Zodra alle verkiezingen afgewerkt werden, begint de volgende ronde. De vierkante markeersteen wordt opgeschoven.

DE EXTRA FASE 'OORLOGSRISICO'S':

De val van de Berlijnse Muur heeft miljoenen mensen de 'vrijheid' gegeven. Ook het uiteenvallen van de S.U. gaf aan heel wat nieuwe staten het startsein voor het verder zoeken naar onafhankelijkheid. Vanaf 1990 braken er echter in tal van landen lokale conflicten uit die het streven naar een Europese eenheid deed vertragen of bemoeilijken. Deze omstandigheden worden tijdens het spel d.m.v. deze extra fase gesimuleerd.
Deze extra fase wordt enkel in de derde en vierde ronde ingevoerd en wordt afgewerkt vòòrdat alle spelers hun kiesstenen op het speelbord mogen plaatsen.
Verloop en gevolgen van deze extra spelfase:

a) Dobbelen:

Een willekeurige speler gooit zes maal met beide dobbelstenen. Telkens wordt de som gemaakt van beide dobbelstenen en nagegaan welk land geteisterd wordt. Hiervoor wordt gekeken in de tabel 'risicolanden' die afgedrukt staat onder de volgordetabel.
Indien het aangeduide land reeds lid is van de E.U., gebeurt er niets. De interne kracht van de E.U. verhindert elke opstoot van spanning. (Dit kan alleen voorkomen tijdens de vierde spelronde.)
Is het land daarentegen nog geen lid van de E.U. maar is het er nog rustig, dan ontstaat er een 'spanningsgebied'. Leg in dit land een schijfje 'spanning'.
Is er reeds spanning in het land , draai dan het schijfje om tot 'oorlogsgebied'.
Indien er reeds oorlog is in het gedobbelde land, dan escaleert deze oorlog en slaat over naar alle aangrenzende staten (in dit geval zijn landen die verbonden zijn d.m.v. een streeplijn geen buurland!):
+ alle buren (die geen E.U.-lid zijn) krijgen een schijfje 'spanningsgebied',
+ is er reeds 'spanning', dan wordt het 'oorlog',
+ is er reeds 'oorlog', dan blijft dit zo en verandert er niets.

b) Bepalen van de 'algemene graad van conflict'

Alle landen waarin een schijfje 'spanning' of 'oorlog' ligt, worden beoordeeld. Elk land met een schijfje 'spanningsgebied' telt als 1 conflictpunt. Voor elk land waar een oorlog heerst, is de conflictwaarde het dubbele van het zwarte getal.
De som van al deze getallen geeft de 'algemene graad van conflict' voor deze spelronde.

c) Gezamenlijke reactie op deze algemene conflictsituatie

Elke speler moet voor zichzelf uitmaken in hoeverre hij wil meehelpen aan het oplossen van deze conflictsituatie. Hiervoor verbergt hij in het geheim enkele eigen kiesstenen in zijn hand. (Dit aantal kan variëren van 0 tot alle eigen kiesstenen.) Deze ingezette kiesstenen kan hij tijdens het verdere verloop van deze spelronde niet meer gebruiken bij verkiezingen!
Opmerking:
Gebruik ook hier het tijdsklokje en stel in op 1 minuut.
Alle spelers openen daarna tegelijkertijd hun hand en plaatsen hun kiesstenen bovenop de vredesduif op het speelbord.
Daarna worden deze kiesstenen geteld en hun som wordt vergeleken met de 'algemene graad van conflict'. Er zijn nu twee mogelijkheden:
Er zijn evenveel of meer kiesstenen dan de 'algemene graad van conflict':
Bravo! Europa heeft zijn interne problemen zelf opgelost. Alle schijfjes 'spanning' en 'oorlog' worden van het speelbord weggenomen.
De speler die de meeste kiesstenen had ingezet ontvangt 4 zegepunten. De speler met het tweede grootste aantal kiesstenen krijgt 2 zegepunten en de speler op de derde plaats krijgt nog 1 zegepunt. Is er een gelijke stand, dan gelden volgende regels: De speler met het kleinste aantal politieke punten gaat voor. (Hij heeft procentueel een grotere 'inspanning' geleverd.) Is ook dit puntenaantal gelijk, dan moeten de betreffende spelers dobbelen. De hoogste dobbelsteenwaarde gaat voor.
Er zijn minder kiesstenen aanwezig dan de 'algemene graad van conflict':
De gezamenlijke inspanning van de spelers is te klein. Conflicten duren voort en Europa wordt gestraft voor deze houding. De speler die nog de meeste kiesstenen achterhield voor verkiezingsdoeleinden moet 4 zegepunten ingeven. De speler met de tweede grootste kiesreserve verliest 2 zegepunten, de speler op de derde plaats moet 1 zegepunt wegleggen. Bij een gelijke stand wordt gekeken naar het aantal kiesstenen op de vredesduif. De speler met de kleinste inzet verliest als eerste zegepunten. Ook nu wordt een verdere gelijkheid beslist d.m.v. een dobbelsteen.
Nadat alle getroffen spelers hun zegepunten hebben ingeleverd, mag de speler met de grootste inzet voor vrede de kiesstenen op de vredesduif gebruiken om toch enkele conflicten op te lossen. Is er een gelijke stand, dan voert de speler met het kleinste aantal politieke punten de actie uit.
Voordat hij in spanningsgebieden optreedt, moet hij eerst zoveel mogelijk oorlogsgebieden aanpakken. Om een oorlog te beëindigen zijn dubbel zoveel kiesstenen nodig als het zwarte cijfer in het land. Een spanning oplossen 'kost' slechts één kiessteen. In landen waar er vrede komt, wordt het schijfje weggenomen. Een oorlogsgebied kan nooit omgevormd worden in een spanningsgebied.

d) Invloed van oorlog en spanning op verkiezingen:

In een land waar spanning heerst zijn verkiezingen mogelijk maar heel moeilijk. De kracht van de nationalisten is er namelijk heel sterk. Een verkiezings-overwinning in zo'n land vereist daarom één kiessteen méér dan aangeduid d.m.v. het zwarte cijfer.
In een land dat geteisterd wordt door oorlog zijn verkiezingen onmogelijk. Het landenkaartje van dit land wordt weggenomen en bij de stapel voor de volgende ronde gelegd.
Resterende schijfjes 'spanning' en 'oorlog' blijven op het speelbord liggen en kunnen in de volgende spelronde escaleren...

SPELEINDE EN WINNAAR:

De speler die na de vierde spelronde de meeste politieke punten bezit, wordt verkozen tot president van de E.U. en krijgt hiervoor 3 zegepunten. Bij een gelijke stand krijgen alle spelers 2 zegepunten.
De speler die nu de meeste zegepunten bezit wint het spel. Bij een gelijke stand wint de speler met de meeste politieke punten. Blijft er nog steeds een gelijke stand, dan moet 'EUROPA' herspeeld worden!
Of de zege uiteindelijk waardevol is, hangt af van de situatie in 2030. Hiertoe wordt de 'graad van conflict' bij het stopzetten van het spel bepaald op dezelfde wijze als in de extra fase.
Uiteindelijke bepaling van het 'zegeniveau':
meer dan 10 conflictpunten = een Pyrrusoverwinning - een 3de wereldoorlog behoort tot de mogelijkheden!
4 tot 10 conflictpunten = een zeer broze vrede - zal Europa dit overleven?
1 tot 3 conflictpunten = een grote zege voor Europa! - Europa zal verder verenigd worden.

geen conflictpunten = een uitzonderlijke overwinning voor de eenheidsgedachte - Europa dient als voorbeeld voor de hele wereld!